ماه شعبان ماه دعا و مناجات با خداست. ماه تهذیب و آمادگی برای ورود به رمضان است. اعمال و دعاهای فراوانی در این ماه وارد شده است. تولد امام حسین، امام سجاد، حضرت ابوالفضل و حضرت مهدی علیهم السلام در این ماه واقع شده است.
سوم شعبان و اولین عید از اعیاد شعبانیه
کشتی نجات (ولادت امام حسین علیه السلام)
میلاد مبارک سومین امام معصوم، حسین بن علی حضرت اباعبدالله (ع)، سرور آزادگان جهان، دومین ثمره پیوند فرخنده على (ع) و حضرت فاطمه، دختر پیامبر اسلام (ص) در خانه وحى و ولایت؛ روز پاسدار.
امام سوم، ابو عبد الله حسین بن علی بن ابی طالب علیهم السلام، در سوم ماه شعبان در شهر مدینه به دنیا آمد. مادرش فاطمه دخت رسول الله (ص) بود. آن حضرت با نثار خون پاک خود و یارانش، از اسلام و ارزشهای اسلامی پاسداری نمود. روز میلاد آن امام عزیز به روز پاسدار نامگذاری شده است.
یکی از اعمال سالروز میلاد امام حسین علیهم السلام دعایی است که در توقیع مبارک امام حسن عسکری علیهم السلام به قاسم بن علاء همدانی آمده است. در فرازی از این دعا عرضه می داریم:
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ الْمَوْلُودِ فِی هَذَا الْیَوْمِ الْمَوْعُودِ بِشَهَادَتِهِ قَبْلَ اسْتِهْلَالِهِ وَ وِلَادَتِهِ بَکَتْهُ السَّمَاءُ وَ مَنْ فِیهَا وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ عَلَیْهَا وَ لَمَّا یَطَأْ لَابَتَیْهَا قَتِیلِ الْعَبْرَهِ وَ سَیِّدِ الْأُسْرَهِ الْمَمْدُودِ بِالنُّصْرَهِ یَوْمَ الْکَرَّهِ الْمُعَوَّضِ مِنْ قَتْلِهِ أَنَّ الْأَئِمَّهَ مِنْ نَسْلِهِ وَ الشِّفَاءَ فِی تُرْبَتِهِ وَ الْفَوْزَ مَعَهُ فِی أَوْبَتِهِ وَ الْأَوْصِیَاءَ مِنْ عِتْرَتِهِ بَعْدَ قَائِمِهِمْ وَ غَیْبَتِه.
پروردگارا! از تو میخواهم به حق مولود این روز، کسی که وعده و خبر شهادتش، قبل از تولدش داده شده و آسمان و هر کس در آن بود و زمین و هر کس روی آن بود، بر او گریستند. در عوض شهادتش، امامان از نسل او قرار داده شدند و شفا در تربت او جای گرفت و فوز و رستگاری با او مقرر شد، در روز رجوع و بازگشت او و اوصیای خاندان وی، بعد از قائم آنان و سپری شدن غیبت او.
چهارم شعبان و دومین عید از اعیاد شعبانیه
قمر بنی هاشم (ولادت حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام)
میلاد با سعادت حضرت ابوالفضل العباس (ع)، سمبل مقاومت و وفاداری در راه آرمان مقدس جهاد فی سبیل الله و پرچم گذشت و فداکارى و جانبازى در صحراى کربلا؛ روز جانباز.
حضرت ابوالفضل العباس فرزند امیرالمؤ منین علیهما السلام، در ۴ شعبان سال ۲۶ هجری در مدینه به دنیا آمد. مادرش فاطمه کلابیه بود که بعدها با کنیه ام البنین شهرت یافت. آن حضرت، قامتی رشید، چهرهای زیبا و شجاعتی کمنظیر داشت و به خاطر سیما جذابش او را قمربنی هاشم میگفتند. در حادثه کربلا، سمت پرچمداری سپاه حسین (ع) و سقایی خیمههای اطفال و اهل بیت امام را داشت. به خاطر فداکاری و جانبازی آن حضرت در روز عاشورا، روز میلادش به نام روز جانباز نامگذاری شده است.
پنجم شعبان و سومین عید از اعیاد شعبانیه
زینت عبادت کنندگان (ولادت امام سجاد علیه السلام)
میلاد مسعود زینت عبادتکنندگان و سرور نیایشگران، معصوم چهارم حضرت امام على بن الحسین زین العابدین صلوات الله و سلامه علیه.
پیشوا چهارم شیعه، حضرت سجاد، امام علی بن الحسین، زین العابدین (ع)، در روز ۵ شعبان سال ۳۸ هجری قمری در مدینه دیده به جهان گشود. مادرش شهربانو دختر یزدگرد بود. نقش عمده آن حضرت در نهضت عاشورا، پیام رسانی خون شهیدان کربلا و حفظ دستاوردهای آن انقلاب خونین بود. صحیفه سجادیه مجموعهای از دعاهای آن حضرت است که اینک در دست ما به عنوان گنجینهای از معارف دینی موجود است.
یازده شعبان و چهارمین عید از اعیاد شعبانیه
یوسف آل عبا (ولادت حضرت علی اکبر علیه السلام و روز جوان)
حضرت علی اکبر فرزند امام حسین علیهم السلام در بین سالهای ۳۳ تا ۳۵ هجری از مادری به نام لیلا دختر ابی مرّه در شهر مدینه چشم به جهان گشود. وی در مکتب انسان ساز پدر شیوههای صحیح دفاع از مکتب و اطاعت از امامت و حمایت از آرمانهای مقدس آن را آموخت. او در روز عاشورا اولین نفر از بنی هاشم بود که پس از مبارزه جانانه جام شهادت سر کشید. روز میلاد حضرت علی اکبر علیه السلام به روز جوان نامگذاری شده است.
نیمه شعبان و بزرگترین عید از اعیاد شعبانیه
گل نرگس (ولادت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف)
فرخنده میلاد دوازدهمین پیشوا معصوم، حضرت حجه بن الحسن المهدى، امام عصر و زمان (عجل الله تعالى فرجه) گلشن گل افروز مهر گیتی آل محمد (ص)، مصلح الهى و طلایه دار رهایى بشر.
فضیلت های ماه شعبان
در فضیلت و اعمال ماه شعبان آمده است که شعبان ماه بسیار شریفى است و منسوب است به حضرت سید انبیاء صَلَّى اللَّه عَلیه وَ اله و آن حضرت این ماه را روزه مىداشت و وصل مىکرد به ماه رمضان و مىفرمود شعبان ماه من است. هر که یک روز از ماه مرا روزه بدارد بهشت او را واجب شود.
از حضرت صادق (ع) روایت است که چون ماه شعبان داخل مىشد حضرت امام زین العابدین (ع) اصحاب خود را جمع مىنمود و مىفرمود:
اى گروه اصحاب من مىدانید این چه ماهى است. این ماه شعبان است و حضرت رسول (ص) مىفرمود شعبان ماه من است، پس روزه بدارید در این ماه براى محبّت پیغمبر خود و براى تقرّب به سوى پروردگار خود بحقّ آن خدایى که جان علىّ بن الحسین به دست قدرت اوست سوگند یاد مىکنم که از پدرم حسین بن على (ع) شنیدم که فرمود شنیدم از امیرالمؤ منین (ع) که هر که روزه دارد شعبان را براى محبّت پیغمبر خدا و تقرّب بسوى خدا دوست دارد خدا او را و نزدیک گرداند او را به کرامت خود در روز قیامت و بهشت را براى او واجب گرداند.
بدرستى که رسول خدا (ص) هرگاه هلال ماه شعبان را میدید امر مىفرمود مُنادى را که ندا مىکرد در مدینه:
اى اهل مدینه من رسولم از جانب رسول خدا صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَاله بسوى شما.
در فضیلت بعضی از اوقات بر بعضی دیگر، هیچ تردیدی نیست. تمامیِ ماه مبارک رمضان، لیلـه القدر، شب مبعث پیامبر (ص)، عید سعید غدیر و… در شمار این ایام مبارک است. اما گذشته از شرافت ذاتیِ بعضی از ایام، اهمیت حاصل از بعضی از وقایع خاص نیز به شرافت آن ایام میافزاید. ماه شعبان نیز در شمار شریفترین ایام سال قرار دارد که نه تنها خود شریف است، بلکه بستر ولادت ولی مطلق الهی، حضرت بقیهالله (ع) نیز هست. از این روست که در سخنان پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) نیز به وفور به اهمیت این ماه اشاره شده است.
بنابر آنچه در شماری از متون روایی وارد شده، پیامبر اکرم (ص) در یکی از سالها، به هنگام آغاز این ماه خطبهای خواندند و مردم را نسبت به شرافت این ماه آگاه فرمودند. قسمتهایی از این خطبه چنین است: شعبان ماه شریفی است و آن ماه من است. حاملان عرش آن را بزرگ میشمارند و حق آن را میشناسند. آن ماهی است که در آن همچون ماه رمضان، روزی بندگان زیاد میگردد و در آن بهشت آذین بسته میشود. و این ماه را شعبان نامیدهاند زیرا در آن ارزاق مؤمنان تقسیم میشود و آن ماهی است که عمل در آن چند برابر میشود و کار نیکو هفتاد برابر ثمره میدهد.