مهر 1371 بود که دانشگاه جامع علمی‌کاربردی تاسیس شد؛ دانشگاهی دولتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که امروز بیش از هزار مرکز آموزشی را با در برداشتن رشته‌های مختلف مهارتی در سراسر کشور داراست. این دانشگاه با هدف افزایش سطح مهارت شاغلان بخش‌های مختلف اقتصادی و افزایش مهارت‌های حرفه‌ای دانش‌آموختگان مراکز آموزشی که فاقد تجربه اجرایی هستند، نسبت به برگزاری دوره‌های علمی – کاربردی در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری خبرگی اقدام می‌کند. دانشگاهی که وزیر علوم در تشریح اهداف و اولویت‌های کاری نظام آموزش عالی کشور در برنامه ششم توسعه از آن به‌عنوان دانشگاه سطح سومی یاد کرده که دارای ماموریت‌های محلی بوده و 40 درصد دانشجویان کشور را در خود جای داده است. دانشگاهی که کار تدوین سیاست‌های کلی برنامه ششم نظام جمهوری اسلامی ایران را با توجه به ظرفیت‌های در اختیار عهده‌دار شد اما این روزها بعد از حاشیه‌هایی که در حوزه مدیریتی درگیر آن شد، حالا زمزمه‌هایی مبنی‌بر کاهش بخش قابل‌توجهی از رشته‌های این دانشگاه به گوش می‌رسد؛ خبرهایی که مولد نگرانی میان مسئولان آن شده و خیلی‌هایشان معتقدند این تصمیم با اهداف برنامه ششم که بر ضرورت توسعه آموزش‌های علمی‌کاربردی در راستای توسعه و تقویت بخش صنعت و اشتغال و کارآفرینی تاکید می‌کند، منافات دارد.

    انحراف از اهداف اولیه
 گرچه در اوایل تاسیس دانشگاه علمی‌کاربردی، پرورش و تربیت نیروهای متخصص شعاری بود که در سایه بزرگ‌ترین خدمت دانشگاه یعنی همان حذف کنکور و کاهش فشار روحی برای داوطلبان سر داده می‌شد اما در حاشیه این اهداف و شعارها اتفاق دیگری به وقوع پیوست از جنس سیل کارمندان برای ارتقای درجه شغلی به واحدهای این دانشگاه. احد همتی از کارشناسان حوزه آموزش عالی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید:‌ «براساس مطالعات آماری منتشر شده، سال ۱۴۰۰ جمعیت جوان و فعال کشور به ۶۱ میلیون نفر خواهد رسید. مطابق همین آمار باید اشتغال ما هم به همین میزان رشد داشته باشد تا ما بتوانیم وضعیت فعلی اقتصاد را حفظ کنیم. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که بین تعداد فرصت‌های شغلی ایجاد شده در جامعه و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تناسبی وجود ندارد. دلیل این اشکال هم عدم ارتباط نزدیک دانشگاه‌های ایران با جامعه و بازار کار بیان شده است.» این کارشناس ادامه می‌دهد:‌ «دانشگاه علمی‌کاربردی که در ابتدا آمد تا خلأ موجود در آموزش عالی کشور را پر کند، اکنون به سوی کار دیگری می‌رود. دانشگاهی که قرار بود غیر از مباحث تئوری، واقعیات حرفه و تخصص را در اختیار دانشجو قرار دهد، نتوانست تا امروز آنطور که موسسان دانشگاه می‌خواستند جامه عمل به این اهداف عالیه بپوشاند.»

    نیازمند مهندسی مجدد
 رئیس سابق دانشگاه علمی و کاربردی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درحالی به ظرفیت‌های این دانشگاه اشاره می‌کند که معتقد است بقای دانشگاه علمی و کاربردی در گرو چاره‌اندیشی اساسی است؛ چراکه با توجه به روند روبه کاهش تعداد دانشجویان در دانشگاه‌های کشور و حالت انقباضی که در دانشگاه با آن روبه‌رو هستیم باید اعتراف کرد این شرایط بقای دانشگاه جامع را دچار مشکل خواهد کرد. محمد اخباری معتقد است که دانشگاه جامع نیازمند مهندسی مجدد است و باید با تمرکز بر نیازهای جدید و روز جامعه گامی موثر در مسیر تحقق اهداف عالیه خود که همان ایجاد تحول در بازار کار است، بردارد. شاید نظر رئیس سابق دانشگاه علمی و کاربردی با نظر تصمیم‌گیران امروز این دانشگاه مبنی‌بر کاهش تعداد رشته‌های آن همسو باشد، چراکه او هم می‌گوید:‌ «رشته‌های ۲۰ سال قبل به درد دانشگاه جامع نمی‌خورد و بر مبنای اشتغال روز باید رشته‌هایی را تعریف کنیم که به درد جامعه بخورد.»