وز عرفه از اعیاد
عظیم است اگر چه به اسم عید نامیده نشده و روزی است كه حق تعالی بندگان
خویش را به عبادت و طاعت خود فراخوانده و سفره های جود و احسان خود را برای
ایشان گسترانیده و شیطان در این روز خوار و حقیرتر و رانده تر، و در
خشمناك ترین اوقات خواهد بود، و روایت شده كه حضرت امام زین العابدین علیه
السلام در روز عرفه صدای سائلی را كه از مردم كمك می نمود شنید، و به او
فرمود: وای بر تو آیا از غیر خدا سوال می كنی در این روز و حال آن كه امید
می رود در این روز برای بچه های در شكم كه فضل خدا شامل آنها شود و سعید
گردند ...
پس در این روز در زیر آسمان روند و اعتراف و اقرار كنند
نزد حق تعالی به گناهان خود تا سعادتمند گردند به ثواب عرفات و گناهانشان
آمرزیده گردد و مشغول گردند به اعمال و ادعیه عرفه كه از حجج طاهره علیهم
السلام روایت شده است؛ برای اطلاع بیشتر به كتاب مفاتیح الجنان، شیخ عباس
قمی اعمال روز عرفه مراجعه نمایید.
عرفات
نام جایگاهی است كه حاجیان در روز عرفه (نهم ذی الحجه) در آنجا توقف می
كنند و به دعا و نیایش میپردازند و پس از برگزاری نماز ظهر و عصر به مكه
مكرمه باز میگردند و وجه تسمیه آنرا چنین گفته اند كه جبرائیل علیه السلام
هنگامی كه مناسك را به ابراهیم می آموخت، چون به عرفه رسید به او گفت
«عرفت» و او پاسخ داد آری، لذا به این نام خوانده شد.
و
نیز گفته اند سبب آن این است كه مردم از این جایگاه به گناه خود اعتراف
میكنند و بعضی آن را جهت تحمل صبر و رنجی میدانند كه برای رسیدن به آن باید
متحمل شد. چرا كه یكی از معانی «عرف» صبر و شكیبایی و تحمل است.
حضرت آدم (ع) در عرفات :
فَتَلَقی آدَمُ مِنْ رَبِّه كَلماتًُ فتابَ عَلیهِ اِنَّه’ هو التَّوابُ الرّحیمْ
آدم از پروردگارش كلماتی دریافت داشت و با آن بسوی خدا بازگشت و خداوند، توبه او را پذیرفت، چه او توبه پذیر مهربان است.
طبق
روایت امام صادق(ع)، آدم (ع) پس از خروج از جوار خداوند، و فرود به دنیا،
چهل روز هر بامداد بر فرار كوه صفا با چشم گریان در حال سجود بود، جبرئیل
بر آدم فرود آمد و پرسید:
ـ چرا گریه می كنی ای آدم ؟
ـ چگونه می توانم گریه نكنم در حالیكه خداوند مرا از جوارش بیرون رانده و در دنیا فرود آورده است.
ـ ای آدم به درگاه خدا توبه كن و بسوی او بازگرد.
ـ چگونه توبه كنم؟
جبرئیل
در روز هشتم ذیحجه آدم را به منی برد، آدم شب را در آنجا ماند. و صبح با
جبرئیل به صحرای عرفات رفت، جبرئیل بهنگام خروج از مكه، احرام بستن را به
او یاد داد و به او لبیك گفتن را آموخت و چون بعد از ظهر روز عرفه فرا رسید
تلبیه را قطع كرد و به دستور جبرئیل غسل نمود و پس از نماز عصر، آدم را به
وقوف در عرفات واداشت و كلماتی را كه از پروردگار دریافت كرده بود به وی
تعلیم داد، این كلمات عبارت بودند از:
خداوندا با ستایشت تو را تسبیح می گویم سُبحانَكَ اللهُمَ وَ بِحمدِك
جز تو خدایی نیست لا الهَ الاّ اَنْتْ
كار بد كردم و بخود ظلم نمودم عَمِلْتُ سوء وَ ظَلَمْتُ نَفْسی
به گناه خود اعتراف می كنم وَ اِعْتَرِفْتُ بِذَنبی اِغْفرلی
تو مرا ببخش كه تو بخشنده مهربانی اِنَّكَ اَنْتَ اَلغَفور الرّحیمْ
آدم
(ع) تا بهنگام غروب آفتاب همچنان دستش رو به آسمان بلند بود و با تضرع اشك
می ریخت، وقتیكه آفتاب غروب كرد همراه جبرئیل روانه مشعر شد، و شب را در
آنجا گذراند. و صبحگاهان در مشعر بپاخاست و در آنجا نیز با كلماتی به دعا
پرداخت و به درگاه خداوند توبه گذاشت......
حضرت ابراهیم (ع) در عرفات
در
صحرای عرفات، جبرئیل، پیك وحی الهی، مناسك حج را به حضرت ابراهیم (ع) نیز
آموخت و حضرت ابراهیم (ع) در برابر او می فرمود: عَرِفتُ، عَرِفتُ (شناختم،
شناختم).
پیامبر اسلام (ص) در عرفات
و
نیز دامنه كوه عرفات در زمان صدر اسلام كلاس صحرایی پیامبر اسلام (ص) بود و
بنا به گفته مفسرین آخرین سوره قرآن در صحرای عرفات بر پیغمبر (ص) نازل شد
و پیغمبر این سوره را كه از جامع ترین سوره های قرآن است و دارای میثاق و
پیمانهای متعدد با ملل یهود، مسیحی و مسلمان و علمای آنها می باشد، و
قوانین و احكام كلی اسلام را در بر دارد، به مردم و شاگردانش تعلیم فرمود.
و طبق مشهور میان محدثان پیامبر (ص) در چنین روزی سخنان تاریخی خود را در اجتماعی عظیم و با شكوه حجاج بیان داشت:
......
ای مردم سخنان مرا بشنوید! شاید دیگر شما را در این نقطه ملاقات نكنم. شما
به زودی بسوی خدا باز می گردید. در آن جهان به اعمال نیك و بد شما رسیدگی
میشود. من به شما توصیه می كنم هركس امانتی نزد اوست باید به صاحبش
برگرداند. هان ای مردم بدانید ربا در آئین اسلام اكیداً حرام است. از پیروی
شیطان بپرهیزید. به شما سفارش می كنم كه به زنان نیکی کنید زیرا آنان
امانت های الهی در دست شما هستند و با قوانین الهی برشما حلال شده اند.
هر
مسلمانی با مسلمان دیگر برادر است و مسلمانان جهان با یکدیگر برادرند و
چیری از اموال مسلمانان بر مسلمان دیگری حلال نیست مگر این که به طیب خاطر
به دست آورده باشد.
خواندن دعای عرفه امام حسین (ع) بسیار نیكو و
عالی است. لكن مناجات با خدا تنها به خواندن دعای عرفه نیست. خیلی خوب است
كه انسان از معصوم یاد بگیرد كه چگونه با خدا سخن بگوید، و بلكه به همان
بیان مناجات كند؛ ولی هنگامی كه نمی شود، كافی است كه در مسیر رفت و برگشت
دانشگاه زیر لب با خدا حرف بزنید؛ خیلی صمیمی و ساده. در دل به یاد او
باشید و واقعاً از او استغفار كنید و با خود عهد تازه‌ای ببندید و با این
كار عرفه را به خوب درك نموده اید.
منبع:mazhabe.alvandblog.com