روز جهاني صليب سرخ و هلال احمر
18 اردیبهشت ( 8May ) مصادف با روز جهانی صليب سرخ و هلال احمر
اين
سازمان بين المللي که با هدف تخفيف آلام انساني و حفظ و پيشرفت بهداشت
عمومي تشکيل شد، بر اساس موافقتنامه ژنو در سال 1864 ميلادي و به خصوص به
علت تلاش شخصي به نام ژن هنري دونان (Jean Henry Dunant) سوئيسي، "صليب
سرخ" نام گرفت.
در سال 1862 ، دونان كتاب "خاطره اي از سولفرينو
Solferino " را شرح داد و خواستار تشكيل جمعيت هاي امدادي داوطلب براي
تسكين آلام اين گونه آسيب ديدگان از جنگ شد.
او چنين بيان داشت که:
"آيا
نبايد امكاناتي در زمان صلح و آرامش وجود داشته باشد و جمعيت هايي امدادي
با داوطلباني ايثارگر و كاملاً صالح تشكيل شوند که هدف شان مراقبت از زخمي
ها در زمان جنگ باشد؟"
وي پيشنهاد كرد كه خدمت به زخمي هاي نظامي،
فعاليتي بي طرف محسوب شود و "انجمن ژنو امور عام المنفعه" با علاقه ي وافر
از پيشنهاد وي استقبال كرد. در نتيجه، يك كنفرانس بين المللي با شركت
نمايندگان 16 كشور در ژنو تشكيل شد و موافقتنامه 1864 ميلادي براي بهبود
وضع مجروحان جنگ، تدوين شد و به امضاي نمايندگان دوازده دولت از كشورهاي
شركت كننده رسيد.
مواردي که در اين موافقتنامه پيش بيني شد، شامل موارد زير بود:
- بي طرف شمردن متصديان خدمات پزشكي نيروهاي مسلح،
- رفتار انساني با زخمي ها،
- بي طرفي غير نظامياني كه داوطلبانه به كمك مجروحان جنگ مي شتابند،
-
علامتي بين المللي به منظور مشخص ساختن اعضا و وسايلي كه در اين راه به
كار مي روند که بر اساس مليت دونان و به تقليد از پرچم سوئيس ، به شکل
صليبي سرخ بر زمينه اي سفيد انتخاب شد.
در سال 1963 ميلادي، در 88 كشور جهان، جمعيت هاي ملي صليب سرخ پديد آمد.
همچنين دو گروه بين المللي ديگر که مركز آنها نيز در ژنو بود، داير شد:
يكي "كميته بين المللي صليب سرخ" که در سال 1863 ميلادي تأسيس شد و از 25 نفر از بزرگان سوئيسي تشکيل شده بود كه هنگام جنگ به عنوان ميانجي بي طرف خدمت کنند.
دوم
"اتحاديه جميعت هاي صليب سرخ" بود که در سال 1919 ميلادي تاسيس شد و هدفش
كمك هاي متقابل و همكاري و توسعه فعاليت هاي مربوطه در زمان صلح بود.فعاليت
صليب سرخ بين المللي از پايان جنگ جهاني دوم توسعه فراواني يافت.
هلال احمر
در
سال 1876 ميلادي، دولت عثماني (ترکيه) به جاي استفاده از نشان صليب سرخ از
معكوس رنگ هاي پرچم خود، يعني هلال ماه قرمز رنگ (هلال احمر) در زمينه
سفيد براي جمعيت ملي خود استفاده كرد. از آن به بعد در كشورهاي اسلامي به
جاي صليب سرخ، هلال احمر به عنوان نماد اين سازمان به كار گرفته شد.
جايگاه جمعيت هلال احمر از نظر عرف
بين‌المللي نيز بسيار حائز اهميت است.در حال حاضر صليب سرخ و هلال احمر
بين‌المللي بزرگ ترين شبكه بشردوستانه غيرسياسي و امداد رساني جهاني را
تشكيل مي دهد.
امروزه در سطح بين‌المللي يكي از معيارهاي سنجش ميزان
فعاليت هاي بشردوستانه و غيرسياسي در هر كشور، وضعيت جمعيت ملي صليب سرخ و
يا هلال احمر و عدم وابستگي و غيرسياسي بودن آن است.
كميته بين المللي صليب سرخ(ICRC )، كه
مقر آن در ژنو( سوئيس) قرار دارد، سازماني است بي طرف، بي غرض و مستقل كه
وظيفه منحصراً بشردوستانه آن عبارت است:
حفاظت از زندگي و كرامت
قربانيان جنگ و نيز خشونت داخلي، و ياري رساندن به آن ها. فعاليت هاي كميته
بين المللي بر پايه مقررات حقوق بشردوستانه استوار است و در موارد سياسي،
ديني و عقيدتي بي طرف است.
هلال احمر در ايران
دولت
ايران در سال 1301 جمعيت ملي هلال احمر خود را تأسيس نمود، ولي به جاي
استفاده از نشان صليب سرخ و يا هلال احمر، علامت شير و خورشيد سرخ را به
عنوان نشان جمعيت خود انتخاب كرد و با تلاش ها و پيگيري متمادي دولت و
جمعيت ايران، سرانجام علامت شير و خورشيد در كنفرانس ژنو در سال 1929 به
عنوان نشان سوم مورد حمايت بين‌المللي، به تصويب رسيد.
از آن پس سه نشان
صليب سرخ، هلال احمر و شير و خورشيد سرخ به عنوان نشانه هاي رسمي
بين‌المللي شناخته شدند. پس از پيروزي انقلاب اسلامي و در سال 1359 ، دولت
ايران با ارسال نامه اي به دولت سوئيس به عنوان امين و نگاهدارنده
قراردادهاي چهارگانه ژنو، اعلام نمود كه استفاده از شير و خورشيد سرخ را به
تعليق درآورده و به جاي آن از علامت هلال احمر استفاده خواهد نمود.
از آن پس جمعيت شير و خورشيد سرخ ايران به جمعيت "هلال احمر جمهوري اسلامي ايران" تغيير نام داد.